Kafanıza takılan soruların bazı durumlarda farkına varmadan kendiliğinden çözümlediğinizi görürsünüz. Bilinçdışı olan bu hareket, işte bilim adamlarına Beyin bilinçdışını denetim edebilir mi? sorusunun cevabını, bir diğer beyin araştırmaları olan bu yazımızda inceleyeceğiz.
Beyin bilinçdışını denetim edebilir mi?
Aurelio Cortese ve meslektaşları, insanları bilgili olarak bilincinde olmadan karar alma süreçlerini inceden inceye etkileyen kolay bir kuralı öğrenmeleri için eğitti. Beynimiz bilinçdışımıza erişecek şekilde eğitilebilir mi?
İç kafanız takılan bir soruna birdenbire çözüm buldunuz mu? Bu, bilincinde olmadan bilinçaltınıza ulaştığınız (bilinçsiz) zihinsel süreçler vasıtası ile olmuş olabilir ve bunun üstüne meydana getirilen çalışmalar, gelecekte bu tür beyin çalışmalarından yararlanmanın bir yolu olabilir.
Japonya, Kyoto’daki Advanced Telecommunications Research Institute International’dan Aurelio Cortese ve meslektaşları, insanları bilgili olarak bilincinde olmadan karar alma süreçlerini inceden inceye etkileyen kolay bir kuralı öğrenmeleri için eğitti. Cortese, “Bildiğim kadarıyla [daha önce] asla kimse, insanların bilinçaltı zihinlerini kullanmak için eğitilebileceğini direkt olarak göstermemişti,” diyor.
Süreç, bir beyin tarayıcısının içerisindeki monitörü izleyen 18 kişinin kolay bir resim rolü yerine getirmesini içeriyordu. Daha sonrasında keyfi bir kuralı öğrenmelerini gerektiren kararlar almak zorunda kaldılar: sola doğru hareketle ilişkili bilinçsiz bir beyin etkinliği modeli A’yı ve sağa doğru hareket B’yi işaret ediyordu.
Ekip, insan öğrenimine başlamadan ilkin her katılımcının iki hareket türüne mukamele gelen beyin aktivitesini tanımak için bir algoritmayı eğitti. Beyinleri taranırken sola ya da sağa hareket eden noktaları izleyerek bir saat geçirdiler.
Bundan sonrasında insan eğitimi başladı. Katılımcılara öncelikle herhangi hareket eden noktalar yayınlandı ve bilgisayar daha ilkin olduğu gibi beyin aktivitelerini okudu. Algılanacak reel bir hareket yönü olmasa da herhangi dalgalanan beyin aktiviteleri, bazı durumlarda noktalar harbiden sola ya da sağa hareket ediyor olsaydı verilecek reaksiyon ne olurdu ile eşleşiyordu.
Daha sonrasında insanlardan A ya da B olmak suretiyle iki seçenek arasından seçim yapmaları istendi. “Doğru” opsiyonu seçerlerse 0,21 sterlin gibi simgesel bir ödül kazanıyordu. (Cortese’nin grubu daha ilkin bu tür bir beyin taraması kullanarak muayyen hayvanlara yönelik korkuların azaltabileceğini göstermişti.) Bu ödül, makul şekilde sola ya da sağa sinyal veren bilinçsiz beyin aktivitelerine mukamele geliyordu.
Bilinçsiz bir beyin aktivitesi
Sola doğru hareketin A ve sağa hareketin B anlamına geldiği söylenmemiş olsa da bilinçsizce bu kuralı öğrenmeye başladılar. Yaklaşık 200’den fazla denemeden sonrasında “doğru” cevabı daha sık seçmeye başladılar; takribi olarak ikinci günde %54’ü bulmuştu.
Bu, seçimleri şansa bağlı olan olasılıktan sadece birazcık daha yüksekti. Ancak Cortese, “% 50’nin üstüne çıkabilmeleri harbiden ilginçti. Bilgiye erişimleri yoksa talih oranının üstünde performans göstermelerinin bir yolu yok.” diye belirtiyor.
Bazı katılımcılar daha yüksek puan aldı ve sonunda aşağı yukarı % 65’lik “doğru” cevap payı yakalandı. Cortese, bilinçdışı zihinsel süreçlerine erişimde daha iyi olduklarını düşünüyor. İnsanlardan ilaveten herhangi hareket eden noktaların hangi yöne gittiğini belirtmeleri de istendi. Cortese, tahminlerinin bilinçaltı beyinlerinin tercihine mukamele gelmediğini ve bunun, bilgili olarak bilincinde olmadıklarını gösterdiğini söylüyor.
Araştırmacılar, insanlara bu tür bir eğitim vermenin, bilinçaltı zihinsel süreçlerin rol oynadığı sorun çözme ya da yaratıcı faaliyetlerde destek olacağını umuyor ve bunu sanatçılarla denemeye adım atmak üzereler.
University College London’dan Stephen Fleming, “Bilinçli olarak bilincinde olduğumuz şey, beyinde temsil edilen malumat alanının çok ufak bir parçası” diyor ve ekliyor: “Bu çabalama bizlere bu bilgilerin bir kısmını çıkarabileceğimizi ve sonrasında onu kullanabileceğimizi gösteriyor; olabildiğince ikna edici.” diyor. (https://www.newscientist.com/article/2253166-we- can-train-our-brain-to-access-our-unconscious-for-a)
Ayrıca bakınız
- Hipnoz iyi mi çalışır? Hipnotize edilebilir misiniz?