HDMI nedir? Birçok insanoğlunun günlük hayatında sık sık kullandığı HDMI kablolar tam anlamıyla ne işe yaramaktadır? Bilgisayarlarımızda ya da televizyonlarımızda devamlı kullanılan HDMI ile alakalı ayrıntılı bilgilerden oluşan bir içerik oluşturmaya ve bu teknoloji ile alakalı malumat vermenin faydalı olacağını düşündük. Bu nedenle HDMI ve HDMI kablosu nelerdir içeriğimizi sizler için oluşturduk.
HDMI nelerdir ve ne işe fayda sorusunun ötesinde bir HDMI kablo seçerken nelere dikkat etmek gerekir de çok mühim bir soru. Bu nedenle geçmişten bugüne HDMI teknolojisinin gelişimini ve günümüzdeki konumunu da ele almak gerekir. İçeriğimizi oluştururken dikkat ettiğimiz mevzu başlıklarını bu yolla özetlemek mümkün. Şimdi sözü uzatmadan HDMI nelerdir sorusunun yanıtıyla içeriğimize başlayalım!
İçindekiler
HDMI Kablo Nedir?
HDMI ya da High Definition Multimedia Interface (Tr. Yüksek Çözünürlüklü Multimedya Arayüzü) imaj ve ses transferi için kullanılan bir standart ve kabloya verilen isimdir. Adından da anlayabileceğiniz gibi HDMI kablo öteki alternatiflere kıyasla daha yüksek kalitede resim ve ses aktarımını destekler. Bu nedenle günümüzde çoğu cihazda HDMI teknolojisinin kullanıldığını görmek mümkündür.
HDMI teknolojisi öncelikle 2003 senesinde kullanıcılar için üretildi. Ancak ürünün dizayn zamanı Aralık 2002 yılı olarak anlatım edilmektedir. Dünyada HDMI teknolojisini destekleyen ilk mamüller ise Pioneer markası tarafınca üretilmiştir. Teknolojinin üreticileri ve gelişmesini elde eden markalar içinde ise Hitachi, Panasonic, Philips, Sony ve Toshiba gibi dünya devleri yer almaktadır.
HDMI teknolojisinin piyasaya çıkmış olduğu dönemde imaj ve ses transferi son aşama sıkıntılı bir süreç gibi gözüküyordu. Öyle ki hem imaj hem ses transfer etmek için üç değişik kablo kullanmak gerekiyordu. Sesin sağ ve sol kanalı için iki değişik kabloya ayrıca bir tane imaj kablosu ile transfer gerçekleştirmek mümkündü.
Ancak HDMI teknolojisinin piyasaya çıkması bu durumu değiştirdi. Tek kabloyla üç kablonun işini yapan HDMI teknolojisi hem standart hem de yüksek çözünürlüğünde olan imaj aktararak çıtayı yükseltti. Aynı zamanda 8 kanala kadar dijital ses sinyali aktarmasıyla da teknoloji dünyasında yeni bir kapı araladı.
Günümüzde aşağı yukarı 10 milyar cihazda HDMI teknolojisinin bulunmuş olduğu bilinmektedir. Ayrıca vakit içinde gelişen bu teknoloji önümüzdeki dönemde de kullananların karşısında olmaya devam edecek gibi gözüküyor. Peki HDMI kablo ne işe yarıyor? Bu teknoloji hangi alanlarda kullanılıyor? Bu problemin cevabıyla içeriğime devam edelim.
HDMI Kablo Ne İşe Yarar?
Temelde bir HDMI kablo ses ve imaj transferini sağlamaktadır. Ancak kendisinden önceki teknolojilerden değişik olarak HDMI kablolar bunu yüksek nitelik ile yapmaktadır. Günümüzde 10K imaj aktarımını destekleyen HDMI kablolar bile bulunmaktadır. Tabii ki bu teknolojinin üstünlükleri bunlarla sınırı olan değildir.
HDMI-CEC teknolojisi ile birden çok aleti tek kumanda ile denetlemek mümkündür. Örneğin HDMI ile televizyona bağlanan bir Blu-ray oynatıcı ve ses sistemi tek kabloyla denetim edilebilmektedir. Böylece aygıt kontrolünü çok daha basit bir halde tedvir etmek olası hale gelmektedir.
Bunun yanı sıra HDMI yasadışı yöntemlerle kopyalanan içeriklere karşı da koruma sistemine sahiptir. HDCP adlı bu teknoloji içeriklerin yasak bir halde kopyalanmasına izin vermez. Özellikle içerik sağlayıcılar için bu özelliğin son aşama mühim olduğuna kuşku yok.
Geçmişten günümüze çoğu HDMI sürümü piyasaya çıkmıştır. 2002 senesinde ortaya çıkan sürüm HDMI 1.0 olarak anlatım edilmektedir. Günümüzde ise HDMI 2.1a teknolojisi piyasada yer almaktadır. Sürümlere ayrıca günümüzde çoğu alanda da HDMI teknolojisinden faydalanılmaktadır.
HDMI kullanımını gördüğümüz en mühim alanlardan birisi tüketici elektroniğidir. Bilgisayarlar, oyun konsolları, tabletler, telefonlar, ses sistemleri, disk oynatıcılar gibi çoğu aygıt HDMI desteğine sahiptir. Tabii ki televizyonlara ayrıca modern monitörler de HDMI standardından yararlanmaktadır.
Bunun yanı sıra otomotiv teknolojisinde de HDMI programları mevcuttur. Ayrıca endüstriyel otomasyon ve emniyet sektörü gibi ticari alanlarda da HDMI standardından faydalanılmaktadır. Buna ayrıca sıhhat sektöründe de vaziyet benzerdir. Hatta müdafaa ve havacılık endüstrisinde de HDMI teknolojisini görmek mümkündür.
HDMI Sürümleri Nelerdir?
Geçmişten günümüzde çoğu HDMI sürümü piyasaya çıkmıştır. Hatta çıkan sürümler bile kendi için değişik versiyonlara sahiptir. Daha ilkin de belirttiğimiz gibi piyasaya çıkan en aktüel HDMI sürümü HDMI 2.1a olarak anlatım edilmektedir. Bir öteki deyişle en gelişmiş HDMI sürümü 2.1a’dır.
HDMI’ın ilk sürümü 2002 senesinde piyasaya çıkmıştır. Tabii ki bu sürüm dünyanın HDMI teknolojisini ilk defa görmüş olduğu sürüm şeklinde de bilinmektedir. HDMI 1.0 sürümü şeklinde de malum bu sürüm 1080p HD 60 Hz imaj desteği sağlamaktadır. Dönemin şartları göz önünde bulundurulunca FHD imaj kalitesine haiz bir standart son aşama çarpıcı gözüküyor.
Bunun sonrasında 2004 senesinde HDMI 1.1 sürümü piyasaya çıkmıştır. Bu sürümde ise DVD Audio desteği HDMI standardına dahil edilmiştir. 2005 senesinde ise HDMI 1.2 sürümü ortaya çıkmıştır. Ses konusu ile alakalı gelişmelere sahne olan bu sürümü HDMI 1.2a sürümü takip etmiştir. 1.2a versiyonunda ise bu teknoloji CEC desteğine kavuşmuştur.
Takvimler 2006 tarihini gösterdiğinde ise HDMI 1.3 sürümü ortaya çıkmıştır. 2002 yılının sonrasında HDMI’ın en mühim gelişmelerinden birisi de bu sürüm olarak anlatım edilmektedir. Çünkü bu sürümde imaj teknolojileri konusu ile alakalı mühim yeniliklere imza atılmıştır.
HDMI 1.3 sürümü teknolojinin hem kare hızı hem de çözünürlük konusu ile alakalı öteki bir seviyeye ulaşmış olduğu sürümdür. 1080p HD 60 Hz olan yardımcı 1080p HD 120 Hz’e yükselmiştir. Bunun yanı sıra 1440p 60 Hz desteği de HDMI teknolojisine dahil olmuştur. Ayrıca renk ve ses konusu ile alakalı da HDMI 1.3 sürümü geliştirmeler almıştır.
HDMI 1.4 sürümü ise 2009 senesinde ortaya çıkmıştır. 3 ebat desteği ve Ethernet üzerinde HDMI da bu sürümde kullanıcılara sunulmuştur. Ayrıca ilk defa 4K desteği de bu sürümler piyasaya sürülmüştür. Ancak 24 Hz kare hızı ile 4K desteği görmek mümkündür.
2013’te ise bu vaziyet 4K 60 Hz olarak güncellenmiştir. HDMI 2.0 adlı sürüme bunun yanı sıra HDMI UHD adı de verilmektedir. Ayrıca bant genişliği de bu sürümle iki katına çıkmıştır. HDMI 2.0 sürümünde 18 Gbps bant genişliği bulunmaktadır.
Güncel HDMI Sürümü
2017 senesinde HDMI teknolojisinin en gelişmiş sürümünün ilk sürümü ortaya çıkmıştır. HDMI 2.1 adlı bu sürüm ile 8K çözünürlük desteği kullanıcılara sunulmuştur. Üstelik 8K 60 Hz ve 4K 120 Hz de bu sürümle kullanıcılara sunulmaktadır. Daha da ötesi bu sürümde günümüzde pek yaygın olmasa bile 10K imaj desteği bulunmaktadır.
HDMI 2.1 sürümünün mühim desteklerinden birisi ise Dynamic HDR olarak anlatım edilmektedir. Bu teknoloji vasıtası ile HDR ayarları her bir kare için hususi olarak değişmektedir. Bu da imaj standardını mühim seviyede artıran unsurlardandır.
HDMI 2.1a sürümü ise 2022 senesinde piyasaya çıkmıştır. Ultra yüksek süratli HDMI kablosu şeklinde de geçen bu sürümde 48 Gbps transfer desteği kullanıcılara sunulmaktadır. Ayrıca bu sürüm ile SBTM yani Source-Base Tone Mapping adlı teknoloji de HDMI standardına dahil olmuştur.
Bu teknoloji vasıtası ile HDR teknolojisinin haritalandırma işlemleri sadece sunulan görüntüde değil bunun yanı sıra kaynak görüntüde de gerçekleştirilmektedir. Buna ayrıca manuel bir halde HDR yapılandırmasına ihtiyaç duymadan otomatik ayarlar gerçekleştirmektedir.
HDMI 2.1a sürümü piyasadaki en aktüel HDMI sürümü olarak anlatım edilmektedir. Ancak bu sürüme ait kabloları hemen hemen temin etmek pek basit olmayabilir. Peki kullanıcılar bir HDMI kablo alırken nelere dikkat etmelidir? Bu problemin cevabıyla içeriğimize devam edelim.
HDMI Kablo Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Eğer yeni bir HDMI kablo alıyorsanız dikkat etmeniz ihtiyaç duyulan mühim birkaç neden bulunmaktadır. Ancak hepsinin ötesinde ihtiyaç duyduğunuz kabloyu bulmak için istediğiniz imaj standardını belirleme etmelisiniz. Bunun için de ekran ya da televizyonunuzun özelliklerini bilmenizde fayda var.
Bir HDMI kablosunda dikkat etmeniz ihtiyaç duyulan unsurlardan birisi kablo boyutudur. Bunun için kabloyu kullanacağınız cihazlar arasındaki mesafe ve cihazların kurulumunu göz önünde bulundurmalısınız. Aksi takdirde kısa bir kablo alabilirsiniz ve bu sizin için kifayetsiz olabilir. Dahası uzun bir kablo alabilir ve ihtiyacınız olmadığı halde ek ücret ödemiş de olabilirsiniz.
Önemli unsurlardan bir öteki ise HDMI kablosunun sürümüdür. Bir önceki alt başlığımızda belirttiğimiz gibi her bir sürümde değişik özellikler kullanıcılara sunulmaktadır. Bu nedenle eski bir sürüm almak yeni ve modern özelliklerden faydalanmanızın önüne geçecektir. Her ne kadar güvenilir mağazalarda eski sürümlere çok rastlanmasa da kablonun desteklenen çözünürlüğü ve kare hızını göz önünde bulundurun.
Bir öteki mühim neden ise ürünün HDMI tarafınca lisanslandırılmış olmasıdır. Özellikle yüksek ücretli ve aktüel bir kablo alıyorsanız ürünün lisansının olması muhtemeldir. Kablonun bulunmuş olduğu paketlemenin üzerinde lisanslama ile alakalı detayları görebilirsiniz. Bu unsurlardan birisi HDMI üreticileri tarafınca sağlanan QR koddur. Bu kodu okutarak ürünün resmi ve lisanslı bir ürün olmasından emin olabilirsiniz.
Daha ilkin de belirttiğimiz gibi kendi ihtiyacınız doğrultusunda bütün bu öğeleri göz önünde bulundurmanız gerekir. Örnek vermek gerek görülürse FHD bir monitöre dizüstü bilgisayarınızdan imaj aktaracağınızı düşünelim. Bunun için 1080p HD çözünürlük desteği elde eden kısa bir kablo işinizi görecektir.
Ancak bu öğeleri göz önünde bulundurmazsanız 8K desteği elde eden HDMI 2.1a sürümlü 5 metrelik bir kablo alabilirsiniz. Bu da kullanmayacağınız (hatta kullanamayacağınız) özellikler için lüzumsuz para ödemektir. Bu nedenle ihtiyaçlarınız doğrultusunda en iyi kabloyu tercih etmenizi öneriyoruz.
HDMI Nedir: Genel Değerlendirme
Bu içeriğimizde günlük hayatımızda imaj ve sese haiz neredeyse her cihazda kullandığımız HDMI nelerdir sorusunun cevabını ayrıntılı bir halde inceledik. 2002 yılından beri hayatımızda olan bu teknoloji, yüksek web hızları, gelişmiş televizyon, bilgisayarlar ve monitörler ile değişmez bir neden haline geldi. Bu nedenle HDMI teknolojisinin gelişimini ve ne olduğunu ayrıntılı bilmekte fayda var.
HDMI 2.1a sürümü bu içeriğin yazıldığı tarihe çok yakın bir zamanda 2022 senesinde kullanıcılara sunuldu. Bu sürüm ile beraber 10K’ya varan çözünürlük desteğine ayrıca HDR haritalandırma ve bant genişliği konusu ile alakalı mühim yardımcı sunar ortaya çıktı. Zaman içinde daha da gelişeceğini öngördüğümüz bu teknolojinin sunacakları şimdiden merak konusu.
Tabii ki günümüzde imaj ve ses transferi için kullanılan tek kablo türü HDMI değil. Bunun yanı sıra Display Port teknolojisi de önümüzdeki yıllarda varlığını sürdürecek teknolojiler içinde gibi gözüküyor. Ancak VGA ve DVI gibi teknolojilerin çok üzerine çıkan HDMI çoktan bu iki standardın yerini doldurmuş demek yanlış olmaz. Ayrıca basit kolay da bu koltuğu bırakmayacak gibi duruyor.
HDMI nelerdir içeriğimiz burada sona eriyor. HDMI standardı ile alakalı aklınıza takılan soruları aşağıda yer edinen yorumlar bölümünden bizimle paylaşabilirsiniz. Ayrıca içeriğimiz hakkındaki görüşlerinizi de bizimle yorumlar bölümünden paylaşmayı unutmayın!