HDR Nedir? Nasıl Çalışır ve Ne İşe Yarar?

HDR nedir, HDR iyi mi çalışır gibi çoğu arama her gün kullanıcılar tarafınca yapılıyor. Bu da demek oluyor ki kullanıcılar HDR nelerdir ve HDR ne işe fayda konusu ile ilgili birtakım soru işaretlerine sahip. Biz de sizlere bu içeriğimizde günümüzde televizyonlarda, telefonlarda ve kameralarda kullanılan bu özelliğin ne işe yaradığını bir bir ayrıntılı bir halde açıklayacağız. Çünkü her cihazda diğer türlü çabalama mantığına sahip.

Teknolojinin her geçen gün ilerlemesi ile birlikte yeni terimler yaşamımıza hızla giriş yapıyor. Hatta o denli süratli oluyor ki birtakım durumlarda hangi terimin ne demek bulunduğunu bile bilmiyoruz. Bir bakıma HDR’da bunlardan birisi. Aslında çok yaşamımıza daha önceden girmiş olduğu halde hala daha çoğu kullanıcı HDR nedir bilmiyor.

Bugün bir televizyon, telefon ya da resim makinesi aldığınız vakit karşınıza çoğu hususiyet çıkıyor. Fakat bunlardan bazıları ortak özelliklerden. HDR da bunlardan yalnızca birisi. Peki bütün bu cihazlarda bulunan bu hususiyet tam anlamıyla ne işe yarıyor? HDR görüntü, HDR fotoğraf, HDR video terimleri hep karşımıza çıkıyor. Şimdi gelin hep birlikte bu biçim şeyleri öğrenelim.

HDR Nedir?

Açılımı High Dynamic Range, yani Türkçesi “yüksek hareketli aralık” olan HDR teknolojisi bize karanlık görüntülerin daha karanlık, parlak görüntülerin ise daha parlak aktarılmasını sağlar. Yani çok daha bariz renkler karşımızda olur. Bu teknoloji vasıtası ile kullandığınız cihazın ekranından aldığınız nitelik çok daha yüksek olacaktır.

HDR sayesinde görüntülerdeki renk ve karşıtlık aralıkları geliştirilir. Bu teknoloji resim makinelerinde, kameralarda ve televizyonlarda kullanılabiliyor. Tabii ki bu teknolojik aletlerde bazen değişik şekilde sonuçlar vermektedir. Şimdi bu biçim şeyleri bir bir inceleyelim.

HDR Nasıl Çalışır?

HDR nedir sorusunu yanıtladığımıza göre artık iyi mi çalıştığını söylemeye başlayabiliriz. Öncelikle kameranızda şayet ki HDR modu açıksa aslında siz o sırada bir değil tam üç adet resim çekiyorsunuz. Bunların her biri değişik fer seviyesinde.

Çok karanlık olan, düzgüsel ve çok gün ışığı olarak üç değişik pozlama yapılıyor. Yani pozlama esnasında en karanlık ve en gün ışığı kısımlar saptanıyor. Bunların kararında size dördüncü poz olan resim sunuluyor. Bu görselde olması ihtiyaç duyulan reel fer ortaya çıkıyor.

Bu yalnızca kameralarda geçerli değil. Bildiğiniz suretiyle çoğu televizyonda da HDR özelliği mevcut. Hatta En İyi Televizyon Önerileri adlı yazımızda bahsi geçen çoğu televizyonda HDR özelliği de bulunmaktadır. Aslında televizyonlarda bulunan HDR modu da aynı mantığa sahip. Geniş parlaklık aralığından İdeal olanı seçer ve bize imaj olarak sunar. Yine televizyonların yanı sıra monitörlerde de bu özelliği görebiliriz.

Kamerada HDR Nedir?

Günümüzde çoğu akıllı telefon artık ustalaşmış resim makinelerine kafa dokunabilecek potansiyelde üretiliyor. Hatta telefonlar ile çekilen filmleri dahi görebilirsiniz. Bu telefonlarla bırakın resim çekmeyi film çekebilmek için tabi yüksek kaliteli lensler ve özellikler gerekmekte.

HDR aslında fotoğrafçılık açısından olabildiğince önemli. Artık akıllı telefonlarımızın her biri yeni model bir resim makinesi gibi. Şimdilik gibi diyoruz zira hala daha resim makinelerinin yeri ayrı. Fakat her ikisinin ortada buluşmuş olduğu bir nokta var. HDR modu. Telefonda HDR modu nedir diye soracak olursanız aslında yukarıda bahsetmiş olduğumuz teknolojinin cihazlarımıza entegre edilmiş hali.

HDR modunu daha önceleri daha fazla ustalaşmış fotoğrafçılar kullanıyordu. Fakat günümüzde neredeyse bütün akıllı telefonlarda da bu hususiyet bulunuyor. Ve artık kullanmak olabildiğince basit. Tek bir tıklama ile HDR kalitesinde fotoğraflar çekebiliyorsunuz.

HDR özelliği çıkmadan ilkin bu ustalaşmış fotoğrafçılar için olabildiğince emek sarf ettiren bir süreçti. Çünkü 3 değişik pozlama yapması gerekiyordu. Karanlık, düzgüsel ve parlak şekilde pozlanan imaj daha sonrasında birleştirilerek HDR efekti etkinleştiriliyordu. Fakat yukarıda da bahsetmiş olduğumuz gibi artık tek bir tıklama ile bunu yapmak mümkün. Çünkü bu ve bunun gibi yazılımlar hayatımızı kolaylaştırmak için var.

Peki hareketli nesnelerde HDR modu ile çekim yapılabilir mi? Burada cevabımız hayır. Görüntünün durağan(durgun) olması gerekiyor. Eskiden aynı şeyin üç değişik pozlamasınının manuel olarak yapıldığını söyledik. Şimdi teknoloji her ne kadar gelişmiş olsa da biz bir kere bastığımızda gene üç değişik poz alıyor. Daha sonrasında bu biçim şeyleri kendisi birleştirdiği için görüntünün durağan(durgun) olması gerekiyor.

Hatta bırakın hareketli görüntüyü pozlamayı, durağan(durgun) bir imaj bile pozlanırken kesinlikle tripod kullanılması öneri ediliyor. Bu sayede aygıt durağan(durgun) kalır ve pozlama da mükemmel olarak yapılabilir. Yani hareketli imaj üstünde uygulanamıyor.

Aşağıdaki örnekte de kolaylık görebileceğinizi gibi HDR modunun aleni olması aslında görseli tamamiyle değiştiriyor. Fakat hareketli objelerde benzer bir netice almak olası değil. En azından şimdilik.

Televizyon ve Monitörlerde HDR Nedir?

HDR özelliği olan tv ve monitörlere birazcık daha değinmekte fayda var. HDR özelliğinin tv ve monitörlere yararı nedir? Aslında yukarıda birazcık bahsetmiş olduğumuz suretiyle İdeal görüntüyü bize sunuyor. Bunu da bin bir renk çeşidi arasından seçerek yapıyor.

Örneğin ışığın arkadan geldiği bir görüntüyü baz alalım. Günlük hayatta çıplak gözle bu yolla bir görüntüye baktığımız vakit önde duran kişinin, objenin detaylarını aslında azca çok görebiliriz. Fakat bunu eski nesil imaj aktarımlarında göremiyoruz.

Göremiyoruz derken reel anlamda göremiyoruz. Çünkü önde bir şahıs ya da obje, arkada ise bir fer oluyor. Ön tarafta bulunan yalnızca siluetten ibaret oluyor. Az da olsa ayrıntı görmemiz gerekirken asla bir şey görmüyoruz. İşte HDR sayesine aslında görmemiz ihtiyaç duyulan görüntüleri ekranda da görebiliyoruz.

Hatta bir misal daha verelim. Örneğin bir belgesel izliyorsunuz. Ormanların içinde görkemli görüntülerle dolu bir çekim karşınıza çıkıyor. Normalde böyle bir yere giderseniz “yeşilin bin bir tonunu” görebilirsiniz.

HDR özelliği olmayan televizyonda bu o denli olası değil. Fakat HDR özelliği tv ya da monitörünüzde mevcut ise o vakit neredeyse her ağacın yapraklarında bulunan renklerin gerçeğe en yakın tonlarını görebilirsiniz. Böylece kendinizi tam anlamıyla o atmosferin içinde hissedebilirsiniz.

İşte parlaklık aralığı bu kadar önemli. Fakat bu aşamada dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan bir nokta var. Eğer ki tv ya da monitörünüzde HDR özelliği var ise bu tek başına yetmez. Çünkü etkin bir HDR görüntü alabilmek için izlediğiniz görüntünün minimum 4K kalitesinde olması gerekir.

Yani 90’lı yıllardan kalan bir görüntüyü izlerken “E bunda asla de derinlik algısı ya da daha canlı renkler yok” diye düşünmeyin. Eğer kullandığınız aygıt HDR destekli fakat imaj 4K’dan azca bir çözünürlüğe haiz ise o vakit bu tecrübesi yaşamanız olası değil.

HDR Fotoğraflar Hangi Formatı Kullanır?

Normal şartlarda resim makinesi ya da telefon ile çektiğiniz fotoğraflar cihazın hafızasında JPEG formatında kayıt olur. Hatta bu resim standardını negatif şekilde etkiler. Fakat HDR modu kullandıysanız vaziyet birazcık daha değişik oluyor. HDR modu aleni olarak çektiğiniz fotoğraflar RAW formatında saklanır.

Akıllı telefonlarda resim çekilmiş olduğu anda hem JPEG hem de RAW formatı ile kayıt olur. Ama anında JPEG formatı cihazınızdan silinir, yalnızca RAW formatlı hali kalır. Eğer ki bunu değişiklik yapmak dilerseniz telefonunuzun ayarlarına ulaşmanız gerek.

Akıllı telefonunuzu otomatik HDR moduna almak hem Android kullanıcıları için hem de iOS kullanıcıları için olabildiğince sık rastlanan bir durum. Bilmeyenler için otomatik HDR modu nedir ondan da bahsedelim.

Eğer ki bu modu açarsanız o vakit resim çekimi esnasında görüntüye göre kendiliğinden HDR modu açılıyor ya da kapanıyor. Telefonunuzun suni zekası size İdeal seçeneğe göre hareket edecektir. Merak etmeyin, her fotoğrafta uygulamıyor. Duruma göre kendisi karar veriyor. Fakat ben kendim yapmak isterim derseniz o vakit otomatik HDR modunu kapatabilirsiniz.

HDR Modu Video Çekimlerinde de Kullanılabilir mi?

Fotoğraf çekimlerinde HDR modunu kullanmak olabildiğince basit. Tek bir dokunuş ile bunu halledebiliyorsunuz. Fakat video çekimleri açısından bakarsak bu hemen hemen “tam olarak” olası değil. En azından şu an için bu teknolojiyi hepimiz uygulayamıyor.

Az ilkin görüntünün durağan(durgun) olmasının öneminden bahsetmiştik. Hareketli görüntülerde HDR’ı kullanmak şu an için imkansıza yakın. En azından sinema sektöründe kullanılabiliyor. Yani her ne kadar akıllı telefonlarda olmasa da sinema sektöründe kullanılması hoş bir şey.

Video çekimlerinde resim çekimine göre birazcık daha değişik bir işleyişe sahip. Üç değişik imaj çekilmiyor. Kameralarda tek bir pozlama ile yüksek hareketli aralığına ulaşmak hedefleniyor fakat genellikle pek olası olmuyor. Fakat gelişmiş ustalaşmış sinema kameralarında bu teknolojiyi kullanmak mümkün. İlerleyen vakit kuşkusuz bu teknoloji cep telefonlarımıza kadar da gelecektir.

Aslında tam bu aşamada kafa karışıklığı olması çok muhtemel. Çünkü hem HDR özelliği olan tv ve monitörlerden bahsettik hem de video çekiminin imkansıza yakın olduğundan. Peki fakat iyi mi oluyor da tv ve monitörlerde biz görüntüleri HDR modunda görebiliyoruz?

Teknoloji donanım anlamında ilerlediği gibi program anlamında da baya bir ilerledi. Hal böyle olunca sıradan görüntülere (4K çözünürlüğün altında olmaması şartı ile) bir program vasıtasıyla HDR efekti uygulanabiliyor. Bu sayede seyrettiğimiz filmler, belgeseller, diziler bize daha canlı, hatta gerçeğe daha yakın parlaklık düzeyinde geliyor.

Fakat tabii ki çekimi yapılma bir imaj ile karşılaştırmamız olası değil. Birisinde ilk kaynaktan bu görüntüye ulaşırken diğerinde montaj kısmında ulaşıyoruz. Ama iyi mi yapılma olursa olsun 4K çözünürlüğe haiz HDR modu kullanılmış görüntüleri seyretmek her vakit diğerlerine göre daha fazla keyif verici oluyor.

HDR Nedir: Genel Değerlendirme

Günümüzde gelişen teknoloji yaşamımıza her gün yenilikleri ve yeni kavramları, terimleri bununla birlikte getiriyor. HDR teknolojisi de aslında uzun zamandır hayatımızda. Fakat HDR nedir tam anlamıyla bilmediğimiz için o denli da bereketli olarak kullanamadık.

Cep telefonlarında ilk kez HDR teknolojisi 2013 senesinde kullanıldı. Tabii o zamandan bu zamana kadar da çoğu kez kendisini yeniledi bu teknoloji. En azından eskiden cep telefonlarımızda HDR modu ile resim çektiğimizde ortaya çıkacak olan sunucun işlenmesi gayet uzun sürüyordu. Şimdi ise bu süre olabildiğince kısa.

Günümüzde bu teknoloji vasıtası ile görüntüyü çok daha etkin bir halde deneyimlemek mümkün. Böylece HDR teknolojisinin günlük hayatımızda teknolojik aygıt kullanımına direkt olarak bir tesiri bulunduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Fotoğraflara ayrıca oyunlar, filmler ve dizilerde de HDR teknolojisinden faydalandığımızı unutmamak gerekir.

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte bu teknoloji de daha fazla gelişecektir. Merak edilen nokta ise ne vakit video çekimlerinde etken olarak kullanılabilecek. Ve ne vakit video çekimlerinde kullanılan HDR modu cep telefonlarına gelecek? Çünkü cep telefonları bu teknolojiye ulaştığında çekmiş olduğumuz videolar çok daha değişik bir kaliteye haiz olacak. Kim bilir, bir ihtimal cep telefonu ile çekilen HDR modu uygulanmış filmleri de sinemalarda görebiliriz.

Bu içeriğimizde sizlere HDR nedir, HDR teknolojisi iyi mi çalışır, ne işe fayda ve yararları nelerdir? soruları üstünde durmaya çalıştık. Amacımız olabildiğince kolay bir dil kullanarak herkesi bu hususta bilgilendirmekti. “HDR Nedir? Nasıl Çalışır ve Ne İşe Yarar?” adlı içeriğimizde olduğu gibi değişik mevzularda da sizlere kolay düzeyde anlatımlar yapacağız. Bu biçim içerikleri kaçırmamak için bizleri takip etmeyi unutmayın.