Ağ üstünde çalışan çoğu mekanizma bulunmaktadır. Bu mekanizmalar ağ kalitesine katkı sağlamaktadır. Hizmeti daha bereketli hale getiren teknolojiler hayatımızın çoğu alanında yer almaktadır. QoS da bunlardan birisidir. Peki QoS nedir?
İnternet üstünden girdiğiniz rastgele bir sitelerde ya da platformlarda birtakım problemler yaşama ihtimaliniz vardır. Örneğin ağ gecikmesi, kesintiler ya da yavaş veri akışıyla karşılaşanlarınız olmuştur. Bu tür problemleri gidermek için ise alakalı siteler ya da platformlar birtakım teknolojilerden yararlanmaktadır. QoS da bu hususta en destek teknolojilerin içinde yer almaktadır. Biz de bu yazımızda QoS nelerdir sorusunu yanıtlayacağız.
İçindekiler
QoS Nedir?
Hizmet kalitesi olarak geçen QoS, trafiği denetlemek için kullanılmaktadır. Ayrıca bu teknoloji, sınırı olan ağ kapasitesine haiz uygulamaların performansını sağlamak için ağ üstünde çalışan mekanizmaları ve teknolojileri kullanmaktadır. Aynı zamanda QoS, birtakım yüksek performanslı uygulamalara öncelik vererek genel ağ trafiğini ayarlamış olur.
QoS, paket kaybı, rötar gibi problemleri da azaltmak için vardır. Bunun için de ağ kaynaklarının kontrolünü ve denetimini elde etmiş olur. Bunun yanısıra QoS, bant genişliğinin oluşturduğu trafik olarak IP ağları içinde dolaşan değişik veri kategorileri için sınırları ve öncelikleri de belirler.
QoS, sıklıkla deposu yoğun olan sistemler için trafik taşıyan ağlara uygulanır. Gerekli olduğu yaygın hizmetler içinde ise; web protokolü televizyonu (IPTV), online oyun, video konferansı, medya akışı, isteğe bağlı video (VOD) ve IP üstünden ses (VoIP) yer alır.
Ağ oluşturmada QoS kullanan şirketler, ağlarındaki çoğu uygulamanın performansını optimize etme imkânına sahipler. Buna ek olarak, ağların bit hızı, gecikme, sapma ve veri paketi hızıyla alakalı iyileştirmelere de haiz olmaktadırlar.
Bu imkan, ağların trafiğini düzenleme ve iletişim gecikmesini önlemek için veri paketlerinin internete ve öteki ağlara yönlendirilme şeklini değiştirmelerini sağlar. Aynı zamanda şirketin, programlar için istenilen hizmet kalitesine ulaşmasını ve beklenen kullanıcı deneyimlerini sunmasına da imkân verir.
QoS’un temel amacı, ağların ve kurumların hususi bant genişliği ve daha düşük rötar sunmayı içeren trafiğe öncelik vermesini sağlamaktır. Bunu sağlamak için kullanılan teknolojiler, iş uygulamalarının, geniş alan ağlarının (WAN) ve servis sağlayıcı ağlarının performansını çoğaltmak için ehemmiyet taşımaktadır.
QoS Neden Önemlidir?
Yazımızda QoS nelerdir sorusunun cevabını verdikten sonrasında bu ağ servisinin önemi ile alakalı da izahat yapmamız faydalı olacaktır. QoS prensibi, bir ağ üstünde aynı anda işleyen veri paketlerinin yönetimidir. Bunun yanısıra QoS, daha iyi ağ yöneticilerinin birtakım programları temel iş gereksinimlerinin önceliğine göre izin vermek için geliştirilmiştir. Ayrıca QoS, muayyen bir veri akış türlerine, diğerlerine göre daha çok ehemmiyet vermektedir.
Ağlar yalnızca veri taşıdığında, hız konusu ile alakalı çok problem olmuyordu. Ancak şimdi, ses ve video içeriğini barındıran etkileşimli uygulamaların, veri paketi düşüşü ve hız düşmesi olmadan yüksek hızda çalışması gerekiyor. QoS, anlık trafik için yüksek bant genişliğine gereksinim duyan uygulamalara, bu hususta destek olmaya çalışmaktadır.
Örneğin şirketlerin video konferansı gibi en azca bant genişliği ihtiyacına ve en çok rötar sınırlarına karşı uygulamaların performansına öncelik vermesine destek olmaktadır. QoS, şirketlerin, uygulamanın gecikmesini önleyerek, gereksinim duyduğu performansı göstermesini sağlamaktadır.
Bazı nedenlerle akışta ciddi gecikmeler olmaktadır. Bu da video konferansı gibi etkinliklerin ses ve video kalitesinde dalgalanmalara niçin olur. Çevrimiçi programlar ve hizmetler, yüksek miktarda bant genişliği ve ağ performansı gerektirir. Dolayısıyla kullanıcılar da alakalı programlardan yüksek performans bekler. Bu nedenle, tatbik geliştiricilerinin, olası olan en iyi hizmeti elde etmeleri için iyi bir ağ servisi kullanmaları gereklidir. QoS da bu hususta yardım eden bir ağ servisi olmaktadır.
Nesnelerin İnterneti (IoT) gelişmeye devam ettikçe QoS da giderek daha mühim hale geliyor. Örneğin üretim sektöründeki makineler ihtimaller içinde sorunlarla alakalı anlık vaziyet güncellemeleri sağlamak için ağlardan yararlanmaktadır. Bu yüzden geri bildirimdeki rastgele bir gecikme, IoT ağlarında maliyetli hatalara niçin olabilir. QoS ise veri akışının ağda önceliğe haiz olmasını sağlar. Aynı zamanda QoS, bilgilerin olası olduğunca süratli akmasını sağlar.
QoS Nasıl Çalışmaktadır?
Yazımızda QoS’in öneminden bahsettikten sonrasında bu ağ servisinin iyi mi çalıştığıyla alakalı de izahat yapalım. QoS ağ servisi, hizmet türlerini belirlemek için yönlendiricileri yapılandırır. Ağ servisi, bu yönlendiricileri her tatbik için ayrı sanal sıralar oluşturacak şekilde yapılandırmış olur.
Sonuç olarak QoS, bant genişliği, öncelikli erişime haiz programlar ya da web siteleri için ayrılmıştır. QoS teknolojisi, ağ trafiğindeki muayyen akışlara kapasite sağlar. Bu da her programa ya da trafik akışına makul miktarda bant genişliği verir.
Site yöneticileri, ağ trafiğini idare etme amacıyla üç model kullanmaktadır. Bu modeller ise bütünleşik hizmetler (IntServ), farklılaştırılmış hizmetler (DiffServ) ve en iyi çabayla hizmet şeklindedir. Şimdi bu modeller ile alakalı izahat yapalım.
Tümleşik Hizmetler
Entegre ya da bütünleşik hizmetler, bir ağdaki muayyen bir rotanın bant genişliğini test ederek ve koruyarak çalışan bir QoS modelidir. Bu modelde QoS, lüzumlu veri paketlerini kabul etmek için ve kafi alan sağlayarak veri paketleri akışını değerlendirmektedir.
Farklılaştırılmış Hizmetler
Bu model en yaygın kullanılanlar içinde yer almaktadır. DiffServ, her trafik türüne kıymet atayarak çalışmaktadır. Site yöneticileri, önceliğe göre sınıflandırmak ve trafiği sınıflarına göre kullanmak için birtakım teknikler kullanmaktadır.
Bu trafik türü, 0 ile 63 içinde değişen DSCP (Differentiated Services) değerine sahiptir. Ağırlıklı bir DSCP değerine haiz olan veriler, öteki veri kümelerine göre öncelikli olacaklardır. Ayrıca amaçlanan hedeflerine rötar ve kesinti olmaksızın ulaşım sağlayacaklardır.
En iyi Çabayla Teslimat
Best effort şeklinde de geçen bu hizmet, öteki hizmetlere göre daha azca kullanılmaktadır. Bu hizmet diğerlerine göre olabildiğince basittir. Best effort, QoS’u öncelikli olarak kullanmaz. Bunun yanısıra tüm veri paketlerinin ağ üstünden aynı önceliği alarak eşit değerde olduğu anlamına gelir. Bir öteki anlamıyla best effort, ağların hemen hemen rastgele bir QoS prensibini yapılandırmadığı modeldir.
QoS Ağ Sorunlarını Çözmek için Nasıl Bir Yol İzler?
QoS nelerdir sorusunun yanıtını, QoS’un önemi ve iyi mi çalıştığını açıklayarak vermiş olduk. Ağ servisi olan QoS, muhtelif trafik türlerini tanımlayarak, ağ problemlerini çözmeye çalışır. Yani bu türler ile QoS, muhtelif ağ trafiklerini yapılandırmaktadır. Şimdi bu mevzu ile alakalı izahat yapalım.
Bant Genişliğini Yapılandırma
QoS türlerinden ilki bant genişliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Bant genişliği, bir bağlantının hızıyla doğru orantılıdır. QoS, bir yönlendiriciye, bant genişliğini iyi mi kullanacağıyla alakalı destek olmaktadır. Örneğin QoS, değişik trafik türleri için değişik sıralara muayyen miktarda bant genişliği atar.
Gecikmeyi Azaltma
Gecikme, bir paketin kaynağından son hedefine gitmesi için gereksinim duyulan süredir. Dolayısıyla bu veri paketlerinin gecikmesi olası olduğunca sıfıra yakın olmalıdır. Gecikmenin gerçekleşmesinin nedeni, tıkanıklık zamanında oluşan ve veri paketi iletilmeden ilkin ağın sırada beklemesinden dolayıdır. QoS ise muayyen trafik türleri için öncelikli sıra oluşturarak şirketlerin bundan kaçınmasını sağlar.
Titreşimi Azaltma
Jitter olarak geçen titreşim, veri paketlerinin transferi esnasında yaşanmış olan gecikmedir. Bu rötar gayri muntazam bir halde olmaktadır. Jitter, ses kalitesiyle ses ve video verilerinde bozulmaya niçin olur. Düzensiz sinyaller, IP adresleri içinde veri paketlerinin gayri muntazam dağılımını ve hızını etkilemektedir. QoS da titreşimi azaltarak veri paketlerinin aktarımındaki gecikmeleri önlemeye çalışır.
Veri Paketlerinin Kaybını Önleme
Veri paketlerindeki kayıp, ağdaki tıkanıklık sebebiyle oluşmaktadır. Bu sorun, yönlendiricinin aşırı yüklenme sebebiyle oluşan veri kaybını dikkate almadığı vakit meydana gelmektedir. QoS faal bir halde çalıştığında ise durağan(durgun) trafik akışı oluşmaya başlar. Dolayısıyla veri paketlerinde kayıplar oluşmamaya başlar.
Aynı zamanda QoS, şirketlerin bu durumda hangi veri paketlerini ne sırayla kullanacağı konusu ile alakalı da destek olmaktadır. Hangi veri paketinin ne sırayla kullanılacağını belirleyen bu prensip, sıkışık bir ağ içerisindeki sıkışmaları ortadan kaldırmış olur.
Gelişmiş Güvenlik Sağlama
QoS, istenmeyen ve şüpheli bir veri trafiğini önleme imkânına sahiptir. Ayrıca bu prosedürü daha güvenilir bir ağ altyapısı haline getirmek için de emniyet duvarı rolü görür. Güvenlik politikaları, şifrelenmiş veri paketlerinin daha yüksek sıralanmasını sağlar. Bu da güvenilir veri paketlerinin öncelikli bulunmasına imkan tanır.
QoS’un Avantajları Nelerdir?
QoS ağ servisinden yararlanmak, şirketlerin mühim programları kullanmalarını sağlamak için ehemmiyet taşımaktadır. Şirketlerin QoS ağ servisinden yararlanması çoğu açıdan faydalı olacaktır. Şimdi QoS’un üstünlükleri ile alakalı daha ayrıntılı izahat yapalım.
QoS’un avantajlarından ilki sınırsız tatbik önceliği tanımaktır. QoS, şirketlerin en mühim uygulamalarının her vakit önceliğe ve yüksek performansa haiz olması için lüzumlu kaynaklar sağlamaktadır. Bunun yanısıra QoS, yöneticilerin web kaynaklarını daha iyi yönetmesini sağlar. Bu bunun yanı sıra maliyetleri ve irtibat genişleme yatırımlarına olan ihtiyacı da azaltır.
QoS’un hedefi, gelişmiş kullanıcı tecrübesi sunarak şirketlerin mühim uygulamalarında yüksek performans güvence etmelerini sağlamaktır. Kullanıcılar QoS vasıtası ile yüksek bant genişliğine haiz uygulamalarda yüksek bir performans tecrübesi kazanırlar.
Ağ yönetimi olabildiğince önemlidir. Ancak uçtan uca trafik yönetimi çok daha mühim olmaktadır. QoS ise şirketlerin, veri paketlerinde rastgele bir yitik yaşamadan web ile bir uçtan öteki uca teslim etmelerini sağlar. Ağ tıkanıklığı, gevşek bağlantı, zayıf sinyal gibi sorunlardan kaynaklı veri paketinden kayıplar meydana gelir. QoS ise yüksek performanslı uygulamaların bant genişliğine öncelik vererek veri paketi kaybı riskini azaltır.
QoS Nedir: Genel Değerlendirme
Günümüz işletmelerinin, kullanıcılara en azca kesinti ile güvenilir hizmet sağlaması bekleniyor. Bunun için son yıllarda ses, video, dosya paylaşımı ve veri akışı gibi programlar giderek arttı. Bu programlar da hayatımızın bir parçası haline geldi. Dolayısıyla QoS, her zamankinden daha mühim bir hal aldı.
Uygulama kullanım hacmi, ağa bağlanan aygıt sayısındaki artış ve toplumsal medya kullanımının yükselmesiyle olabildiğince arttı. Kullanım hacmi, ağın sık sık problem yaşamasına niçin oldu. Bunun kararında da alakalı platformların performansında birtakım zamanlar düşüş yaşandı. Kesintiye uğrayan görüntülü sohbet, düşük ses kalitesi, rötar ve telefon görüşmelerinde kesintiler buna örnektir. Bu problemler da işyerlerindeki günlük verimliliği mühim seviyede bozmaktadır.
İşletmeler ise QoS kullanarak, VoIP, AoIP ve öteki anlık iletişim hizmetleri için rötar ve kesinti gibi problemleri önleyebilmektedir. QoS ağ servisi, değişik bant genişliğini sağlamak ve veri iletiminin trafik akışını kesintiye uğratmasını önlemektedir. Ayrıca QoS, veri paketi kayıplarını da önlemektedir. Bu nedenle şirketlerin QoS ağ servisinden faydalanması, belli durumlarda işe yarayacaktır.
QoS, çoğu açıdan şirketlere ve ağa yarar sağlasa da bu ağ servisinin yanlış anlaşıldığı bir vaziyet vardır. Bu da bant genişliğini direkt olarak artırmakla sorumlu olduğudur. Örneğin QoS, bir ağın bant genişliği bir anda artırmış gibi durabilir. Ancak QoS’nin tek yaptığı, mevcut kaynakları birazcık daha bereketli kullanmaktır. Dolayısıyla QoS, bant genişliğini çoğaltmak için bir vasıta olarak kullanılmamalıdır.
Sizler için hazırladığımız QoS nelerdir rehberimiz burada sona eriyor. Sizler de QoS hakkındaki sual ve düşüncelerinizi aşağıdaki yorum bölümünden bizlerle paylaşmayı unutmayın.